Veel is al gezegd, maar wilde toch even reageren als psycholoog/psychodiagnosticus (overigens niet gespecialiseerd in kinderen) en moeder van een slimme meid (en jongen) met een vermoedelijke ontwikkelingsvoorsprong.
Ik herken veel van mijn dochter in hoe je jouw zoontje omschrijft. Onze N. was als baby bijzonder wakker en alert, keek je vrijwel direct na de geboorte al indringend aan en kon heel snel haar hoofd ophouden voor langere tijd dan gemiddeld. Snel met alle baby-mijlpalen, vroeg met praten, ijzersterk geheugen en een enorm sterk vermogen om verbanden te leggen.
Omdat wij merkten dat N. "indut" bij gebrek aan uitdaging (zoals bijvoorbeeld op het kdv, helaas) en ik tekenen ging zien van 'onderpresteren' (naar woord op deze leeftijd, maar de deed zich in ieder geval jonger/'dommer' voor dan ze is) en aanpassen (op kdv krassen, geen woord zeggen, thuis hele fantasiewerelden tekenen, schrijven, kletst de oren van je kop in waanzinnig lange zinnen met complexe opbouw en dito woordkeuze) hebben we er een tijdje over gedacht om haar te laten testen. Toch besloten het niet te doen. Ten eerste omdat de betrouwbaarheid van de testen toeneemt met de leeftijd. Test je een kind van 2,5 met de WPPSI dan is deze uitslag minder stabiel over tijd, dan wanneer je hetzelfde kind zou testen met 6jr. Daarnaast weet je door een IQ test eigenlijk niet meer dan je nu al weet, namelijk; je kind is slim en dat lijkt me in dit geval wel duidelijk... Enorme kloven in verbaal performaal (waar overigens al niet eens meer over gesproken wordt, de laatste jaren) zouden nog enige aanknopingspunten kunnen bieden voor de manier waarop lesmateriaal wordt aangeboden, sterke/minder sterken punten, maar daar houdt het ook wel op.
Het alternatief zijn de observaties. Veel kinderdagverblijven werken bijvoorbeeld met Kijk! waarin de ontwikkeling van peuters wordt geobjectiveerd (althans, pogingen worden gedaan daartoe) door ze te 'scoren' op diverse vlakken en te vergelijken met de normscores van leeftijdsgenoten. Probleem daarvan is dat het momentopnames zijn en erg afhankelijk is van de pedagogisch medewerker die je treft. Voorbeeld: op de PSZ had N. een ontwikkelingsvoorsprong van bijna een jaar op het gebied van vroege gecijferdheid, op het KDV eentje van een maand... Doe je dit via een officiele route bij een specialist, dan hangt daar een behoorlijk prijskaartje aan (zelfde geldt overigens voor een IQ-test zonder verwijzing. Denk richting de 800-1000 euro, nog zonder begeleiding)
Kanttekening is ook dat hoogbegaafdheid tegenwoordig niet meer alleen afhangt van IQ, maar ook van de zogenaamde "zijnskenmerken". Denk aan een sterk rechtvaardigheidsgevoel, een zekere mate van hooggevoeligheid, perfectionisme en zo nog wat. Fixed mindset is er ook nog zo eentje.
Voor mij opende dit mijn ogen, want dit zijn juist die factoren waar je wat mee kan! Mijn dochter heeft een bijzonder sterk rechtvaardigheidsgevoel en zit vast in denken als "ik kan het niet, dus doe ik het niet" (ze is immers gewend dat ze dingen makkelijk leert, dus wanneer het even moeilijk wordt, haakt ze af). Als ouder (en hopelijk straks ook de school) werk ik liever hier aan met haar, dan de focus hebben op enkel het "cognitieve", waar je je toch meer op richt met een IQ test, bijvoorbeeld.
Praktisch: ik zou met de toekomstige school in gesprek gaan over hoe jij je kind ziet, waar jouw (eventuele) zorgen liggen en hoe jullie daar samen aandacht voor kunnen hebben. Ik heb die stap toevallig vorige week gezet en het is mij super goed bevallen. Werd erg serieus genomen en er is nu bijvoorbeeld al een (voorzichtig) plan onder voorbehoud om haar eerder te laten starten op school, als blijkt dat het KDV straks echt een issue gaat worden en ze ook niet meer tevreden te houden is op de psz. Geen idee of dat de oplossing gaat zijn, maar het meedenken is al fijn.
Testen kan altijd nog.
Vraag voor nu is vooral: lopen jullie ergens tegen aan? (behalve het onbegrip vanuit KDV, wat ik herken, en heel frustrerend is...)
