Ik denk dat we het product zijn van onze genen, opvoeding, omgeving, de mensen om ons heen, (traumatische) gebeurtenissen etc. Dat we binnen een zeer beperkte grens kunnen kiezen hoe we zijn of beter gezegd hoe we met zaken omgaan, maar niet meer dan dat. Dat als we ons manoeuvreren op deze grens het veel energie en opoffering kost.
We kunnen naar mijn idee hooguit wat sturing aan ons leven geven, maar wel binnen de reikwijdte van wat we aan mogelijkheden tot onze beschikking hebben. Ik denk wel dat je in je leven mogelijkheden bij jezelf kan ontdekken, waar je nog geen weet van had. Wat zeg maar in de basis of in aanleg al aanwezig was, maar geen aandacht heeft gekregen door misschien wel je opvoeding, omgeving etc. Alleen dat is wat anders dan maakbaarheid. Daar geloof ik namelijk niet zo in.
Ik vind het concept vrije wil ook altijd lastig. In hoeverre zijn wij echt ‘vrij’ of zijn wij gewoon de ‘slaaf’ van de impulsen van onze hersenen en denken we dat we vrij zijn? Een gedachte is uiteindelijk ook niet meer dan wat elektriciteit in ons brein en gedachtes zijn heel vaak ook niet waar. Wij hechten er vaak alleen heel veel waarde in of beschouwen ze als waar. Denken dat we vrij kunnen kiezen wie we zijn, hoeft nog niet te betekenen dat het echt zo is.