Gemeenten stoppen met het wifi-tracken van hun winkelpubliek
Tilburg beëindigde onlangs definitief afspraken met ondernemers om data te delen van bezoekers van de binnenstad. Ook veel andere gemeenten durven ‘wifi-tracking’ niet meer aan.
De gemeente Tilburg verkocht gegevens van gebruikers van het openbare wifi-netwerk in de stad aan ondernemers. Die betaalden daar 17.000 euro per jaar voor. Nadat de functionaris gegevensbescherming van de gemeente – een verplichte functie volgens de nieuwe privacywet – onlangs concludeerde dat het tegen de regels is, heeft de gemeente de overeenkomst met Ondernemersfonds Binnenstad Tilburg beëindigd.
Met het ‘gratis’ wifi-netwerk in de Tilburgse binnenstad, werden de ‘mac-adressen’ van telefoons verzameld, in combinatie met locatiegegevens. Elk toestel heeft een eigen, uniek mac-adres en aangezien een telefoon vaak maar door één persoon wordt gebruikt, is dat volgens de privacywaakhond een persoonsgegeven. Dat betekent dat deze data niet zomaar verzameld mogen worden volgens de privacywet.
Volgens Stefan van Aarle van het Ondernemersfonds stond in de algemene voorwaarden van het wifi-netwerk dat de gegevens werden verzameld. Maar ook het mac-adres van wie niet inlogde, werd opgevangen, bevestigt hij. De ondernemers wilden met deze gegevens passanten in de binnenstad tellen, zoals in tientallen gemeenten in Nederland gebeurt.
In de brief van het Tilburgse college over de kwestie, staat dat het vrijwel onmogelijk is om toestemming te krijgen voor het verzamelen van tijd- en locatiegegevens op zo’n grote schaal. Ook andere voorwaarden ontbreken. Zo mag een gemeente, als dat noodzakelijk is voor de veiligheid, best privédata vergaren, maar die mogen dan niet zonder meer worden gedeeld met commerciële partijen.
Volgens de gemeente werden de gegevens alleen tussen 2015 en 2017 aan de ondernemers doorgegeven. Een deel van de 17.000 euro was bovendien een vergoeding voor het gebruik van het gemeentelijke wifi-netwerk. Van Aarle bevestigt dat, maar hij voegt eraan toe dat hij er geen 17.000 euro voor over zou hebben als er geen data tegenover hadden gestaan. Inzicht in bezoekersaantallen is volgens hem zeer waardevol voor ondernemers. “Je meet daarmee of je beleid werkt. Dat niet alleen, je kunt ook patronen zien. Bijvoorbeeld wanneer de drukke momenten zijn, zodat winkels de personeelsplanning kunnen aanpassen of langer open kunnen blijven.”
Tilburg is niet de enige gemeente, die passanten niet langer telt via het wifi-signaal. Sinds de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) eind vorig jaar duidelijk maakte dat de inzet van zogeheten wifi-trackers alleen in uitzonderlijke gevallen mag, zijn veel projecten – voorlopig – stopgezet. Zo zette het bedrijf Locatus, dat naar eigen zeggen op basis van mac-adressen tellingen uitvoert in twintig tot dertig gemeenten, alles voorlopig op zwart. Dat betekent volgens directeur Peter Nieland dat er nog wel data worden verzameld, maar die zijn voorlopig niet meer beschikbaar voor klanten.
Hij wil van de toezichthouder weten of het tellen van passanten – wat volgens hem iets anders is dan routes van mensen volgen – ook niet mag. De privacywaakhond laat weten dat onderscheid niet zozeer te maken. Waar het de AP vooral om gaat, is dat mensen zich onbespied moeten kunnen bewegen door de openbare ruimte. En dat als er minder ingrijpende manieren zijn om aan dezelfde informatie te komen, die de voorkeur hebben. “Bijvoorbeeld door mensen neer te zetten die passanten tellen”, aldus een woordvoerder.
Stefan van Aarle verwacht dat er snel nieuwe technieken volgen die wel aan de regels van de AP voldoen. “Ik heb al regelmatig e-mails van bedrijven die dat claimen in mijn inbox.”
Er zijn gemeenten die nog doorgaan met wifi-tracking, zoals Enschede. Daar worden de gegevens voortaan geanonimiseerd, zodat ze niet meer herleidbaar zijn tot een telefoon en dus een persoon. Daardoor gelden ze niet als persoonsgegevens en is de privacywet dus niet van toepassing, schreef het college aan de gemeenteraad. Of de AP daar net zo over denkt, is nog in onderzoek.
https://www.trouw.nl/home/gemeenten-stoppen-met-het-wifi-tracken-van-hun-winkelpublieka522858b/
