Daan had paniekaanvallen en maakte een 'moed-verzamelboek' om anderen te helpen
De eerste keer dat het gebeurde, was thuis, een jaar of zeven geleden. Daan Rietbergen (30) was aan het studeren en er was niemand om hem heen, toen hij plotseling werd bevangen door een 'onwerkelijk gevoel' en het heel warm kreeg. Een paniekaanval, weet Daan nu. Hij ging zijn angststoornis op een originele manier te lijf. Nu is er een boek om anderen te helpen.
We bellen met Daan Rietbergen (30) vanaf zijn vakantieadres in de Oostenrijkse bergen. Met vrienden is hij op wintersport; een activiteit waar hij nu niet meer bij na hoeft denken, maar die zeven jaar geleden een stuk minder waarschijnlijk was.
Vlak voor zijn afstuderen kreeg Daan, door stress, weinig slaap en veel feesten, een angststoornis. En hij is niet de enige. Een op de vijf Nederlanders krijgt volgens het Trimbos-instituut in zijn leven te maken met een angststoornis. "Mijn reserves waren op, ik kreeg paniekaanvallen en in eerste instantie wist ik niet goed hoe ermee om te gaan."
Pleinvrees
Alle dagelijkse activiteiten, die je normaal gesproken gedachteloos doet, werden een opgave, vertelt hij. Boodschappen doen, het openbaar vervoer pakken, naar evenementen gaan waar veel mensen op afkomen; Daan werd al angstig bij de gedachte.
"Pleinvrees noemen ze het in de volksmond", licht de afgestudeerd grafisch ontwerper toe. "Het is moeilijk te omschrijven hoe die paniekaanvallen voelen. Het uit zich bij iedereen op een andere manier. In mijn geval kreeg ik het heel warm en had ik last van hartkloppingen, maar je moet het meegemaakt hebben om echt te begrijpen. Voordat ik er zelf last van kreeg, vond ik het altijd een beetje aanstellerig klinken."
Terugtrekken
De eerste drie maanden waren het heftigst, zegt Daan. "Toen had ik voor mijn gevoel non-stop paniekaanvallen. Daarna werd het gelukkig al snel minder, maar het duurde nog een jaar voordat ik er helemaal vanaf was."
Wat Daan in die tijd erg geholpen heeft, is dat hij er met veel mensen in zijn omgeving over sprak. "Een vriend van mijn ouders, een psychiater, legde uit wat eraan de hand was en hoe je er het beste mee om kunt gaan. Als je zo angstig bent, wil je je het liefst terugtrekken. Je hebt het idee dat je naar binnen moet gaan en de moeilijke momenten moet vermijden, maar zo werkt het juist helemaal niet."
Hoe om te gaan met angst?
Daan Rietbergen schreef zijn boek samen met klinisch psycholoog en psychotherapeut Anneke Eenhoorn. In het boek geeft ze achtergrondinformatie over angst en bruikbare tips.
"Stap één is erkennen dat je last van angst hebt en weten dat het tijdelijk is", vertelt Eenhoorn aan RTL Nieuws. "Veel mensen denken tijdens een paniekaanval: ik ga dood of ik ben gek geworden, maar dat is niet zo. Het is een tijdelijke storing in je brein."
Vervolgens is het belangrijk om hulp te vragen, adviseert de psycholoog. "Vertel het aan vrienden en familie of zoek psychologische hulp. De mensen in je omgeving kunnen je helpen door bijvoorbeeld bewust samen drukke situaties op te zoeken, zoals Daan heeft gedaan."
Dat brengt me meteen bij de derde stap, vervolgt Eenhoorn. "Doe elke dag een dapper ding, dan leer je je lichaam dat het niet bang hoeft te zijn en dat het uiteindelijk wel meevalt. Als je een paniekaanval hebt bij de Albert Heijn denk je in eerste instantie misschien dat je doodgaat, maar als je het een paar keer hebt gedaan, weet je dat dit niet zo is."
De vierde en laatste stap is volhouden, aldus de psychotherapeut. "Je kunt je angsten met kleine stapjes te lijf gaan, maar grote stappen mogen ook. Als je maar elke dag iets dappers doet en dat volhoudt, dan komt het vertrouwen in je eigen kunnen vanzelf weer terug."
Trofeeënboekje
In plaats daarvan moet je jezelf dwingen de moeilijke momenten aan te gaan, legt hij uit. Samen met vrienden en familie ging hij 'oefenen'. "Letterlijk samen in de bus gaan zitten of een bezoekje brengen aan de supermarkt. Omdat ik visueel ben ingesteld, verzamelde ik de bonnetjes, fruitstickers, entreebewijzen en treinkaartjes als trofeeën en maakte er een boekje van. Dat hielp me heel erg. Al snel stond het boekje voor mij als overwinning van mijn angsten."
Zijn persoonlijke trofeeënboek vormde de inspiratie voor het 'Ik verzamel moed-boek', dat onlangs is uitgekomen bij uitgever Lannoo. Naast de praktische tips die hierin worden gegeven, kunnen mensen hier hun overwonnen angsten in kwijt. "Zo zie je de progressie en leg je de nadruk op het positieve. Er zijn veel boeken over angststoornissen geschreven, maar een positieve benadering ontbrak mijns inziens nog."
Moed
Wat volgens Daan het belangrijkste is als je van je paniekaanvallen af wilt komen, is dat je je niet door je angsten moet laten leiden. "Je moet je angsten onder ogen zien en ze aanpakken door te oefenen, daar is superveel moed voor nodig. Wat ook belangrijk is, is dat je weet dat het over gaat. De paniekaanval zelf, maar ook de periode waarin je de aanvallen hebt. Ik dacht eerst: vanaf nu ben ik mijn hele leven zo, dat is een erg beangstigende gedachte, maar het is altijd tijdelijk." (Rtl4)
